بیتومن یا بیتومین نام انگلیسی قطران ذغال سنگ است و یکی از عناصر زیرساختی حیاتی هر کشور محسوب می‌شود. این ماده معمولا با عنوان قیر شناخته شده است و در صنایع مختلف همچون نفت و گاز کاربردهای فراوانی دارد. بهترین بیتومن ایرانی مطابق با استانداردهای جهانی و گرید خود از ویژگی‌های مشخصی برخوردار است. در این مقاله ضمن معرفی این محصول ضروری، موارد استفاده از آن را توضیح داده و اطلاعات لازم برای خرید بیتومن را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
بیتومن چیست؟
قیر یا بیتومن ماده‌ای به رنگ سیاه و خمیری شکل است که از تقطیر نفت خام به دست می‌آید. این ماده بعد از آنکه در راکتورهای مخصوص هوادهی و اکسید شده با مواد معدنی اصلاح گردیده، به عنوان محافظی در صنایع مختلف استفاده می‌شود. قیر در دماهای مختلف، رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهد و از آنجایی که در دمای محیط، نه رفتار ماده الاستیکی و نه ویسکوز را دارد؛ بیشتر آن را ویسکوالاستیکی می‌دانند.
آزمایش بیتومین
آزمایش درجه نفوذ روشی است که برای تعیین درجه سختی بیتومین انجام می‌شود. درجه خلوص این ماده نیز از طریق ترکیب آن با تتراکلرور کربن و سولفور کربن و با توجه به مقدار ناخالصی باقی مانده مشخص می‌گردد. با توجه به آزمایش‌های مختلفی که متخصصان روی نمونه‌های قیر انجام می‌دهند، کاربرد آن نیز تعیین می‌شود.
کاربرد بیتومن
خواص بیتومن موجب شده که به عنوان ماده‌ای محافظ در برابر خوردگی لوله‌های فولادی در مدت زیاد عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد و در صنایع مختلفی مورد استقبال قرار گیرد. برای مثال به صرفه بودن قیر از نظر اقتصادی و همچنین ایمنی آن برای محیط زیست، موجب شده تا در پروژه‌های خطوط انتقال محبوبیت فراوانی داشته باشد و در ساخت پوشش لوله‌های نفت و گاز استفاده شود.
بیشترین مورد استفاده از بیتومین برایساخت آسفالت در صنعت راهسازی است. این ماده بعد از مخلوط شدن با ذرات شن، در ساختن روکش جاده‌ها استفاده می‌شود. خاصیت ضد آب قیر این امکان را فراهم کرده است تا از آن در صنعت ساختمان سازی نیز برای ساخت عایق بام خانه‌ها بهره‌برداری شود. بیتومن همچنین در سیمان حفاری و کک سازی و سوخت به کار می‌رود.
انواع بیتومین کدامند؟
بیتومن یا بیتومین نام انگلیسی قطران ذغال سنگ است و یکی از عناصر زیرساختی حیاتی هر کشور محسوب می‌شود. این ماده معمولا با عنوان قیر شناخته شده است و در صنایع مختلف همچون نفت و گاز کاربردهای فراوانی دارد. بهترین بیتومن ایرانی مطابق با استانداردهای جهانی و گرید خود از ویژگی‌های مشخصی برخوردار است. در این مقاله ضمن معرفی این محصول ضروری، موارد استفاده از آن را توضیح داده و اطلاعات لازم برای خرید بیتومن را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
بیتومن چیست؟
قیر یا بیتومن ماده‌ای به رنگ سیاه و خمیری شکل است که از تقطیر نفت خام به دست می‌آید. این ماده بعد از آنکه در راکتورهای مخصوص هوادهی و اکسید شده با مواد معدنی اصلاح گردیده، به عنوان محافظی در صنایع مختلف استفاده می‌شود. قیر در دماهای مختلف، رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهد و از آنجایی که در دمای محیط، نه رفتار ماده الاستیکی و نه ویسکوز را دارد؛ بیشتر آن را ویسکوالاستیکی می‌دانند.
آزمایش بیتومین
آزمایش درجه نفوذ روشی است که برای تعیین درجه سختی بیتومین انجام می‌شود. درجه خلوص این ماده نیز از طریق ترکیب آن با تتراکلرور کربن و سولفور کربن و با توجه به مقدار ناخالصی باقی مانده مشخص می‌گردد. با توجه به آزمایش‌های مختلفی که متخصصان روی نمونه‌های قیر انجام می‌دهند، کاربرد آن نیز تعیین می‌شود.
کاربرد بیتومن
خواص بیتومن موجب شده که به عنوان ماده‌ای محافظ در برابر خوردگی لوله‌های فولادی در مدت زیاد عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد و در صنایع مختلفی مورد استقبال قرار گیرد. برای مثال به صرفه بودن قیر از نظر اقتصادی و همچنین ایمنی آن برای محیط زیست، موجب شده تا در پروژه‌های خطوط انتقال محبوبیت فراوانی داشته باشد و در ساخت پوشش لوله‌های نفت و گاز استفاده شود.
بیشترین مورد استفاده از بیتومین برای ساخت آسفالت در صنعت راهسازی است. این ماده بعد از مخلوط شدن با ذرات شن، در ساختن روکش جاده‌ها استفاده می‌شود. خاصیت ضد آب قیر این امکان را فراهم کرده است تا از آن در صنعت ساختمان سازی نیز برای ساخت عایق بام خانه‌ها بهره‌برداری شود. بیتومن همچنین در سیمان حفاری و کک سازی و سوخت به کار می‌رود.
انواع بیتومین کدامند؟
قیر را هیدروکربن طبیعی می‌دانند که به‌خاطر ترکیبات آن به عنوان اصلاح کننده استفاده می‌شود. خواص این ماده موجب شده تا مقاومت دما و درجه استقامت و کشش را بالا برد. آسفالتین بالای بیتومن موجب افزایش ویسکوزیته قیر می‌گردد. با توجه به نوع فرآیند، خلوص و کاربرد قیر، این محصول اساسی به دو گروه اصلی دسته‌بندی می‌شود.
قیر طبیعی
بیتومن یا قیر طبیعی، دریاچه‌ای یا خالص، ماده‌ای است که از نفت یا سنگ‌های معدنی مخصوص استخراج می‌شود. این ماده طی گذشت زمان با تبدیل نفت خام و تبخیر مواد فرار ایجاد می‌گردد. ویژگی بارز آن در این است که نسبت به قیر نفتی دوام بیشتری دارد. برای اینکه بیتومین در موارد مختلف مورد استفاده قرار گیرد، فرآیندهای گوناگونی روی آن انجام می‌شود تا خواص و ویژگی‌های لازم را بدست آورد. این نوع قیر خود انواع گوناگونی همچون قیر دمیده، محلول، امولسیون و پلیمری را شامل می‌شود.
صادرات قیر طبیعی از ایران
ایران از جمله کشورهایی است که دارای ذخایر بسیار قیر خالص است و همین موجب شده تا سومین کشور غنی بیتومن در جهان باشد. همچنین استان ایلام به عنوان بزرگترین معدن بیتومین در خاورمیانه شناخته شده است. این عوامل افزایش فروش بیتومین در ایران و تحکیم تولید و اقتصاد داخلی را به همراه دارد. قیمت روز قیر طبیعی بیتومن با توجه به عوامل بین‌المللی و نوسانات ارزی همواره دستخوش تغییرات فراوان بوده است.
قیر نفتی
قیر نفتی یا تقطیری همان‌گونه که از نامش پیداست در دو مرحله از تقطیر نفت خام بدست می‌آید. در مرحله اول، تقطیر مواد سبکتر همچون بنزین و پروپان در فشار نزدیک به یک اتمسفر و بالا از نفت خام جدا می‌شوند و نتیجه آن مخلوطی از ذرات ریز آسفالتن در ماده سیال مالتن است. پس از انجام این فرآیند، آنچه باقی می‌ماند؛ وارد مرحله بعد می‌شود.
در مرحله بعد ترکیبات سنگین‌تر مثل گازوئیل و نفت سفید در فشار نزدیک به خلاء از باقی مانده نفت خام جدا می‌شوند. در نهایت آنچه باقی می‌ماند ترکیبی است از ذرات جامد بسیار ریز غوطه‌ور در ماده‌ای شبیه به گریس که به آن آسفالتن گفته می‌شود.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت بیتومن
کشور ما با برخورداری از ذخایر غنی نفتی، یکی از برترین صادرکنندگان بیتومن در سطح بین‌الملل است. این در حالی است که قیمت بیتومین صادراتی ایران تحت تاثیر تغییرات قیمت نفت نیز همواره نوسانات فراوانی داشته است. نوسانات ارزی، تحریم‌ها و تغییر قوانین داخلی نیز از دیگر عواملی هستند که همواره روی قیمت جهانی بیتومین و صادرات آن از ایران به دیگر کشورها اثرگذار بوده است.
با وجود موانع فراوان اقتصادی و سیاسی که بر قیمت قیر طبیعی اثرگذار بوده‌اند؛ مرغوب بودن بیتومین ایرانی موجب شده است تا این کشور همچنان به صادرات خود ادامه داده و حرف اول را در بازار بین‌الملل بزند.
قیر طبیعی ایرانی قابلیت انتزاج خوبی با قیر نفتی دارد و بعد از اختلاط با آن، مشخصات محصول حاصله مطابق با استانداردهای قیرهای راهسازی است. شرکت قیر غرب نیکان، توانسته است با سال‌ها تجربه در این صنعت یکی از برترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان بیتومن مرغوب ایرانی بوده و نقش ویژه‌ای در اقتصاد کشور ایران ایفا کند.
